Wstęp
Dla większości świeżo upieczonych kitesurferów pierwszym celem po nauczeniu się pływania na desce są skoki. Należy jednak pamiętać że przy każdym skoku znacznie tracimy wysokość względem wiatru, przez co pływanie na wiatr jest absolutnym minimum przed rozpoczęciem skoków. Ponadto aby oderwać się od wody potrzebujemy dobrą znajomość wszystkich podstawowych technik. Kontrola latawca bez patrzenia się gdzie on się znajduje jest podstawą, ponieważ pierwsze skoki nie zawsze będą udane, a możliwość stracenia kontroli nad latawcem jest dość duża. Przed przystąpieniem do pierwszych skoków dobrze jest zapamiętać całą procedurę skoku, oraz przetrenować ją w pamięci. W ten sposób wchodząc na wodę, będziesz dokładnie wiedział co masz robić w danym momencie.
Teoria związana ze skakaniem nie jest zbyt skomplikowana. Wszystko opiera się na energicznym skierowaniu latawca do zenitu, po czym ponownym skierowaniu go do punktu wyjścia. ÂŻeby to jednak wykonać dobrze jest się zapoznać z podstawowym mechanizmem skoku. Podstawową zasadą siły latawca jest fakt iż latawiec zawsze generuje siłę w kierunku w którym skierowane są linki. Jak już wspomnieliśmy we wcześniejszych artykułach, latawiec będąc w zenicie generuje najmniejszą moc, tak więc kierując latawiec do zenitu, nie zawsze uda nam się od razu skoczyć.
Aby zapobiec temu zjawisku, musimy wspomóc się prawami fizyki a mianowicie szybkością która przeradza się w siłę. Dwa razy większa szybkość równa się cztery razy większej sile. Co za tym idzie, szybkie skierowanie latawca wygeneruje znacznie więcej siły w górę, niż powolne kierowanie latawca do góry.
Często mamy się okazję przekonać o tym, jeszcze zanim zaczniemy swobodnie pływać na desce, gdy raptowny ruch latawca w przeciwnym kierunku spowoduje że na chwilę oderwiemy się od ziemi. Również na początku chcąc wyhamować prędkość bądź robiąc gwałtowny zwrot zdarza się że kierujemy latawiec do zenitu i wtedy odrywamy się od wody. Zwykle tego typu sytuacje kończą się utratą deski, gdyż zazwyczaj nie jesteśmy jeszcze przygotowani do mocnego krawędziowania w takich sytuacjach.
Podstawowe Techniki Potrzebne do Wykonania Pierwszego Skoku:
Umieć mocno krawędziować deskę
Umieć płynąć ostro na wiatr
Dobra kontrola latawca
Umiejętność startu latawca z wody
Znajomość zasad bezpieczeństwa
Do wykonania pierwszego skoku, potrzebne nam są odpowiednie warunki. Najlepiej żeby wiatr nie był zbyt porywisty, a rozmiar latawca był odpowiednio dopasowany do warunków. Zbyt słaby wiatr względem rozmiaru latawca sprawi że wykonanie skoku będzie niemożliwe, natomiast zbyt mocny, wprawdzie znacznie ułatwi skakanie, lecz może być bardzo niebezpieczny w skutkach.
ÂŻeby wykonać pierwszy kontrolowany skok, musimy płynąć odpowiednio szybko żeby napięcie na linkach nie zniknęło w momencie gdy latawiec będzie się przemieszczał do zenitu. W tym celu należy ostro krawędziować deskę płynąc na wiatr. Latawiec powinien się znajdować zablokowany w pozycji 10:30 lub 13:30 w zależności od kierunku w którym płyniemy. W takiej pozycji, cały czas mocno krawędziując deską, kierujemy energicznie latawiec w kierunku przeciwnym do kierunku w którym płynęliśmy tylną ręką w kierunku godziny 12:00. Zazwyczaj nie potrzebujemy nawet odbijać się, gdyż latawiec sam oderwie nas od wody. W momencie lądowania, ważne jest aby skontrować latawiec, ponownie ciągnąc przednią ręką bar i kierując latawiec w przednią część okna wiatrowego.
Do wykonania pierwszego skoku, potrzebne nam są odpowiednie warunki. Najlepiej żeby wiatr nie był zbyt porywisty, a rozmiar latawca był odpowiednio dopasowany do warunków. Zbyt słaby wiatr względem rozmiaru latawca sprawi że wykonanie skoku będzie niemożliwe, natomiast zbyt mocny, wprawdzie znacznie ułatwi skakanie, lecz może być bardzo niebezpieczny w skutkach.
ÂŻeby wykonać pierwszy kontrolowany skok, musimy płynąć odpowiednio szybko żeby napięcie na linkach nie zniknęło w momencie gdy latawiec będzie się przemieszczał do zenitu. W tym celu należy ostro krawędziować deskę płynąc na wiatr. Latawiec powinien się znajdować zablokowany w pozycji 10:30 lub 13:30 w zależności od kierunku w którym płyniemy. W takiej pozycji, cały czas mocno krawędziując deską, kierujemy energicznie latawiec w kierunku przeciwnym do kierunku w którym płynęliśmy tylną ręką w kierunku godziny 12:00. Zazwyczaj nie potrzebujemy nawet odbijać się, gdyż latawiec sam oderwie nas od wody. W momencie lądowania, ważne jest aby skontrować latawiec, ponownie ciągnąc przednią ręką bar i kierując latawiec w przednią część okna wiatrowego.
Często Popełniane Błędy
Zbyt wczesne odbicie
Na początku trudno jest wymierzyć w którym momencie dokładnie latawiec zaczyna ciągnąć w górę. Jeżeli odbijasz się zbyt wcześnie linki stracą napięcie a co za tym idzie również latawiec będzie znacznie wolniej poruszał się do góry, co w efekcie spowoduje bardzo niski skok.
Rada: Aby temu zaradzić, najprościej jest na początku pozwolić latawcowi ustalić moment skoku i nie odbijać się samemu. Po nabraniu praktyki będzie to o wiele prostsze.
Zbyt niskie położenie latawca
Zbyt niskie położenie latawca (na 9-10 godzinie) w fazie przygotowawczej do skoku i zbyt szybkie skierowanie go do zenitu również spowoduje niski skok o dużej prędkości poziomej. Zbyt niskie położenie latawca spowoduje iż zamiast wędrować przez zone neutralną, latawiec skieruje się do power zone.
Rada: Aby temu zapobiec należy zacząć skok gdy latawiec jest wyżej nad głową a nie z przodu w strefie mocy.
Nieskontrowanie Latawca na Czas
Ostatnim z najczęściej spotykanych błędów jest brak kontry przy lądowaniu. W tym wypadku albo lecisz do tyłu by w końcu crash, lub latawiec Cię wyprzedza i spada do wody.
Rada: Spójrz się na latawiec i w momencie lądowania pociągnij bar przednią ręką. Po parunastu próbach, bez problemu opanujesz wszystkie te ruchy, a 'timing' odbicia będzie coraz lepszy.
Znając już podstawowe zasady skoku, możemy teraz bardziej się skoncentrować na poszczególnych jego fazach. W efekcie zapewni nam to wyższe skoki, więcej czasu w powietrzu oraz lepsze lądowanie, co będzie niezastąpioną praktyką przy bardziej zaawansowanych trikach.
Odbicie
Wraz z doświadczeniem jesteś w stanie coraz lepiej wyczuć moment w którym latawiec zaczyna generować moc do góry. Aż do tego momentu cały czas mocno krawędziujesz deskę, by w ostatnim momencie móc się odbić. Jeżeli wcześniej stracisz krawędź, to na moment znajdziesz się równo pod latawcem a moc latawca znacznie osłabnie.
Kierując latawiec do góry a jeszcze przed momentem odbicia się, zginamy nogi w kolanach i w tym samym momencie krawędziujemy deskę na chwilę jeszcze mocniej. W momencie wybicia się prostujemy energicznie nogi. Na późniejszym etapie zobaczymy że jest to również moment kiedy należy nadać zamierzony efekt przy triku, na przykład rotację. Dobre wybicie ma również ogromny wpływ na stabilność lotu, a co z tym się wiąże również i lądowanie. Latawiec który na początku znajdował się na 10:30 teraz wędruje w kierunku zenitu. Jest to czas aby by skierować lekko latawiec znów w kierunku płynięcia.
Faza Lotu
Od momentu wybicia rozpoczyna się faza lotu. Podczas lotu najważniejsze jest: stabilność w locie, sterowanie latawca, przygotowanie lądowania. Stabilność lotu jest efektem dobrego wybicia, jeżeli podczas wybicia nadamy skokowi rotację to podczas lotu skorygowanie tej rotacji będzie bardzo trudne. Tak więc wybicie ma podstawowe znacznie na płynność lotu. Pozycja podczas lotu też ma ważne znaczenie, aktywne ruchy korygujące zarówno pozycję ciała jak i latawca sprawią że lot będzie bardziej pewny niż w wypadku zwykłego 'zwisania' na linkach. Dobrze jest ugiąć nogi w kolanach co zbliży środek ciężkości w kierunku bara i ułatwi nam balans. Dobrze wykonany skok powoduje iż nie musimy trzymać się kurczowo bara, co często powoduje że latawiec samowolnie skręca we wszystkie strony. W fazie lotu latawiec powinien być zaparkowany nad głową by maksymalnie przedłużyć fazę lotu. Po przekroczeniu najwyższej fazy lotu czas zacząć przygotowywać lądowanie.
Lądowanie
Tuż przed dotknięciem wody deską, należy przednią ręką pociągnąć bar aby skierować ponownie latawiec na 10:30. Zbyt wczesne skierowanie latawca w kierunku płynięcia (kontra) spowoduje dużą prędkością horyzontalną a co za tym idzie ciężkie i twarde lądowanie. Zbyt późna kontra latawca spowoduje możliwość stracenia napięcia na linkach i przepadnięcia latawca.
Aby wylądować możliwie miękko, ważne jest również ułożenie deski przy lądowaniu. Ponieważ nie jest możliwe natychmiastowe krawędziowanie deski podczas lądowania, należy ułożyć płasko deskę tak by przy lądowaniu nieznacznie szybciej dotknął wody dotknął tył deski. Bardzo ważne jest też ugięcie kolan i amortyzowanie skoku. Jest to bardzo ważne zwłaszcza później gdy nauczymy się wysokich skoków, a złe lądowanie może być przyczyną urazów i kontuzji. Przy lądowaniu kierujemy deskę w kierunku latawca, lekko z wiatrem, by po wylądowaniu móc po chwili znów krawędziować ostro na wiatr i wyhamować prędkość.
Wysokie Skoki
Wysokie skoki to przede wszystkim idealna kombinacja wszystkich wcześniej wymienionych technik. Dodatkowo warto również zwrócić uwagę na następujące rzeczy:
Biorąc większy latawiec do panujących warunków zwiększamy lift oraz hangtime. Bardzo wysokie i długie skoki możemy osiągnąć w momencie gdy chodzenie z latawcem po plaży pod wiatr jest już niemożliwe. Jest to jednak bardzo niebezpieczne i dlatego powinniśmy postarać się tak dopasować latawiec by chodzenie pod wiatr na plaży nie sprawiało problemu. (mniejszy latawiec z reguły będzie wyżej skakał niż duży, natomiast duży zapewni nam więcej hangtime'u przy słabym wietrze).
Prędkość w sterowaniu latawcem zamienia się w siłę. W związku z tym bardziej agresywne kierowanie latawcem podczas fazy wybicia również będzie miało pozytywny wpływ na wysokość skoku. Należy jednak zauważyć że agresywne ale złe sterowanie latawcem będzie miało dokładnie odwrotny efekt od zamierzonego. Wadą tej metody jest fakt że latawiec wcześniej znajdzie się w zenicie i co za tym idzie wcześniej straci prędkości i siłę. Aby temu zaradzić możemy zacząć kierować latawiec do zenitu z niższej pozycji, oraz dalej w tył poza zenit. Należy jednak uważać aby latawiec nie znalazł się zbyt głęboko w powerzone, gdyż wtedy nabierze on bardzo dużej prędkości poziomej i w efekcie spowoduje szybkie i twarde lądowanie.
Ostatnią techniką jest właściwe sterowanie barem dodając lub odejmując moc latawca w odpowiednich momentach. Dobrze wytrymowany latawiec będzie najszybszy gdy mamy bar przyciągnięty do siebie. Bezpośrednio po skierowaniu latawca w górę, możemy zdepowerować latawiec odciągając od siebie bar, a tym samym sprawiając że latawiec będzie miał o wiele lepszy kąt natarcia w trakcie lotu. Przy lądowaniu, możemy ponownie przyciągnąć do siebie bar co sprawi że latawiec znów szybciej będzie reagował na nasze ruchy.
Biorąc większy latawiec do panujących warunków zwiększamy lift oraz hangtime. Bardzo wysokie i długie skoki możemy osiągnąć w momencie gdy chodzenie z latawcem po plaży pod wiatr jest już niemożliwe. Jest to jednak bardzo niebezpieczne i dlatego powinniśmy postarać się tak dopasować latawiec by chodzenie pod wiatr na plaży nie sprawiało problemu. (mniejszy latawiec z reguły będzie wyżej skakał niż duży, natomiast duży zapewni nam więcej hangtime'u przy słabym wietrze).
Prędkość w sterowaniu latawcem zamienia się w siłę. W związku z tym bardziej agresywne kierowanie latawcem podczas fazy wybicia również będzie miało pozytywny wpływ na wysokość skoku. Należy jednak zauważyć że agresywne ale złe sterowanie latawcem będzie miało dokładnie odwrotny efekt od zamierzonego. Wadą tej metody jest fakt że latawiec wcześniej znajdzie się w zenicie i co za tym idzie wcześniej straci prędkości i siłę. Aby temu zaradzić możemy zacząć kierować latawiec do zenitu z niższej pozycji, oraz dalej w tył poza zenit. Należy jednak uważać aby latawiec nie znalazł się zbyt głęboko w powerzone, gdyż wtedy nabierze on bardzo dużej prędkości poziomej i w efekcie spowoduje szybkie i twarde lądowanie.
Ostatnią techniką jest właściwe sterowanie barem dodając lub odejmując moc latawca w odpowiednich momentach. Dobrze wytrymowany latawiec będzie najszybszy gdy mamy bar przyciągnięty do siebie. Bezpośrednio po skierowaniu latawca w górę, możemy zdepowerować latawiec odciągając od siebie bar, a tym samym sprawiając że latawiec będzie miał o wiele lepszy kąt natarcia w trakcie lotu. Przy lądowaniu, możemy ponownie przyciągnąć do siebie bar co sprawi że latawiec znów szybciej będzie reagował na nasze ruchy.
Skoki z Fali
Skoki przy użyciu fali mogą dać nam o wiele większą wysokość jednak są nieznacznie bardziej skomplikowane. Nie dosyć iż musimy mieć idealnie zgrane wszystkie techniki potrzebne do skoku na płaskiej wodzie, to musisz być w stanie wykonać je z dużą precyzją i w odpowiednim czasie. Podczas gdy na płaskiej wodzie moment możemy poczekać z momentem wybicia do chwili kiedy uznamy to za stosowne, tak w przypadku wybicia się z fali musimy zrobić to idealnie w momencie najazdu na na sam koniec fali. Poza tym fala może nam również skutecznie przeszkodzić w wykonaniu skoku. Najlepszą metodą opanowania skoków na morzu jest początkowe zapoznanie się z działaniem fali. Na początku warto spędzić trochę czasu po prostu na pływaniu pod falę i z falą. Jeżeli mamy już dobrze opanowaną tą technikę, możemy zacząć małe skoki bez pomocy latawca. Spróbuj wybić się z fali bez kierowania latawca do zenitu po czym łagodnie wylądować.
Jeżeli i to masz już opanowane możesz teraz w momencie odbicia lekko skierować latawiec do góry. Najlepszym momentem jest oczywiście moment gdy fala sama wyrzuca cię w powietrze, aczkolwiek trochę wcześniej jest zawsze lepiej niż za późno. Jeżeli zrobisz to za późno, to zanim latawiec pociągnie Cię w góre, spadniesz nieznacznie z fali w dół, i duża część siły która wyniosłaby Cię do góry zostaje stracona.
Jeżeli i to masz już opanowane możesz teraz w momencie odbicia lekko skierować latawiec do góry. Najlepszym momentem jest oczywiście moment gdy fala sama wyrzuca cię w powietrze, aczkolwiek trochę wcześniej jest zawsze lepiej niż za późno. Jeżeli zrobisz to za późno, to zanim latawiec pociągnie Cię w góre, spadniesz nieznacznie z fali w dół, i duża część siły która wyniosłaby Cię do góry zostaje stracona.
Skoki Wakeboardowe (POP)
Skoki oraz triki wakeboardowe są coraz modniejsze. Cała idea tego typu skoków wzięła się z wakeboardingu, gdzie skok za motorówką wykonywany jest w kierunku płynięcia i bez pomocy latawca ciągnącego w górę. Technika jest bardzo zbliżona do skoków z pomocą latawca omówionych wcześniej, natomiast kierunek jest zupełnie inny. W przypadku skoków przy pomocy latawca cała siła kieruje nas w górę. Skoki wakeboardowe natomiast wykonywane są bez poruszania latawcem, w momencie gdy latawiec znajduje się około 45 stopni względem wody. Podstawą do wykonania takiego skoku jest szybkość.
W momencie gdy latawiec znajduje się po środku okna wiatrowego, lekko odpadamy od wiatru, by za chwilę mocno wyostrzyć. W tym momencie naprężenie na linkach znacznie wzrasta i odbijając się w odpowiednim momencie zostajesz wystrzelony do góry jak katapulta. Zbyt wczesne odbicie się spowoduje że naprężenie na linkach będzie zbyt małe i skok będzie nieudany. Również zbyt późne odbicie spowoduje że naprężenie linek osłabnie. Podczas lądowania staraj się skierować deskę z wiatrem, gdyż złagodzi to dużą prędkość.
W momencie gdy latawiec znajduje się po środku okna wiatrowego, lekko odpadamy od wiatru, by za chwilę mocno wyostrzyć. W tym momencie naprężenie na linkach znacznie wzrasta i odbijając się w odpowiednim momencie zostajesz wystrzelony do góry jak katapulta. Zbyt wczesne odbicie się spowoduje że naprężenie na linkach będzie zbyt małe i skok będzie nieudany. Również zbyt późne odbicie spowoduje że naprężenie linek osłabnie. Podczas lądowania staraj się skierować deskę z wiatrem, gdyż złagodzi to dużą prędkość.
Zakończenie
Skoki są rzeczą która sprawia że kitesurfing jest tak spektakularnym sportem a zarazem dającym tak niesamowite przeżycia. W dodatku podstawowe techniki skoku są dość łatwe do opanowania i nie wymagają wielkich umiejętności. Należy jednak pamiętać że podczas nauki skakania powinieneś mieć wystarczająco miejsca by w razie problemów nie stanowić zagrożenia dla siebie ani dla innych. Nie powinieneś też skakać na płytkiej wodzie i blisko brzegu.
autor: Pablo
autor: Pablo